آقطی سیاه:            

قطی سیاه که در همدان انگور کولی نامیده می شود از زمانهای قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می کرده اند .

آقطی سیاه که خمان کبیر نیز نامیده می شود درختچه ای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به 10 متر می رسد . این درختچه معمولا در کنار جاده ها و حاشیه جنگل ها و در نواحی مرطوب و سایه دار می روید .

برگهای آن سبز رنگ ، بیضوی ، دندانه دار و مرکب از 5-7 برگچه می باشد اگر برگها شکسته و مالش داده شود بوی بدی از آن متصاعد می شود .

گلهای آن سفید و خوشه ای است که در اواخر بهار ظاهر می شود . میوه آقطی سیاه گوشتی ، ریز مانند انگور و برنگ آبی سیر می باشد .

قسمت مورد استفاده این درختچه گل ، برگ و پوست داخلی ساقه آن است .

آقطی سیاه در ایران در نواحی آذربایجان و همدان می روید .

ترکیبات شیمیایی:

پوست این درختچه و برگ آن دارای موادی مانند سامبوسین Sambucine سامبو نیگرین Sambunigerine ، کولین ، سیکوتین Cicutine و مقدار کمی نیترات پتاسیم می باشد . در گلهای آن الدرین Elderine و مقدار کمی اسانس وجود دارد . میوه آقطی سیاه دارای کریزان تمینChrysanthemin ، مواد قندی ، اسانس ، صمغ ، اسید والریانیک و اسید استیک می باشد .

خواص طبی:

اقطی سیاه از نظر طب قدیمایران سرد و خشک است. پوست ثانوی (داخلی) ساقه و ریشه ی آن از نظر طبی موثرترین قسمت این گیاه است.

1. در درمان رماتیسم و درد مفاصل موثر است.
2. ادرار آور است.
3. ملین و ضد یبوست می باشد و بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که انقباضات رودهی بزرگ در آنها ضعیف شده است.
4. دم کرده برگهای خشک شده ی آن در رفع اسهال موثر است.
5. برای برطرف کردن درد و التیام بواسیر، برگهای تازه این گیاه را له کنید یا اینکه از ان پماد تهیه کنید وروی بواسیر دردناک بگذارید.
6. درمان کننده استسقاء می باشد و آب اضافی را از بدن و از بین انساج خارج می شازد.
7. برای از بین بردن خارش بدن، پوست ساقه ی آن را در روغن بجوشانید و سپس صاف کنید و بگذارریدسرد شود. این روغن را روی قسمت هایی که خارش داره، بزنید.
8. برای جوش خوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان، از دم کرده ی ریشه این درخچه استفاده کنید.
9. دم کرده ی گل های خشک شده ی آقطی سیاه درمان کننده ی گریپ، سرماخوردگی، بیماریهای دستگاه تنفسی و نقرس می باشد.
10. جوشانده ی گل های خشک شده ی این گیاه برای معالجه ی برونشیت و ذات الجنب مفید است.
11. بخور گل های آقطی سیاه برای درمان بیماری سل مفید است و اخلاط چسبناک را از گلو خارج می سازد.
12. بیماریهای کلیه و مجاری ادرار را درمان می کند.
13. سنگ کلیه را خارج می سازد.
14. شیر مادران شیر ده را زیاد می کند.
15. در درمان بیماری صرع مفید است.
16. جوشانده ی گل های خشک شده آقطی سیاه را به صورت کمپرس روی زخم های اگزما بگذارید، اثر مطلوب خواهد داشت.
17. خوردن میوه ی آقطی سیاه و مالیدن آن به سر باعث سیاه شدن مو و تقویت مو می شود.
18. جوشانده ی گل های آقطی سیاه را روی سوختگی ها بگذارید و کمپرس کنید، اثر شفا بخش دارد.
19. برای از بین بردن ورم چشم، می توان چشم را با جوشانده ی گل های این گیاه شست و شو داد.
20. جوشانده ی برگ این درخت، آفت درختان و سبزیجات را از بین می برد.
21. اگر پوست حساسی دارید، برای شستن صورت یا پاک کردن آرایش، از دم کرده ی گل های آقطی سیاه استفاده کنید.
22. برای شادابی پوست صورت و از بین بردن لکه ها و کک و مک می توان از ماسک زیر استفاده کرد:

گل های خشک شده ی آقطی سیاه را دم کنیدو مقداری پودر باقلای خشک را در ظرفی بریزید، سپس دم کرده ی آقطی سیاه را روی آن بریزید و خمیری تهیه کنید. این خمیر را به ورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از یک ربع ساعت بشوییید. این ماسک را هر روز روی پوست صورت خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کنند.

مضرات آقطی سیاه             

الف- استفاده زیاد از اقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و همچنین ورم روده ها شود.

ب آقطی سیاه سرد است و بنابراین افراد سرد مزاج حتما باید آن را با عسل بخورند.